23 lutego 2021

KONIEC Z „WYDOBĄDŹ, PRZETWÓRZ, UŻYJ I WYRZUĆ”

Nowy Plan Działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy

Aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. oraz oddzielić wzrost gospodarczy od wykorzystania zasobów, UE zdecydowała się przyspieszyć proces przechodzenia na model regeneracyjny wzrostu, który planowo ma:

  1. oddawać planecie więcej niż zabiera;
  2. utrzymywać konsumpcję zasobów w ramach ograniczeń planety.

Dnia 27 stycznia 2021 r. Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) przyjęła sprawozdanie w sprawie nowego planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ).

Dokument ten odnosi się do przyjętego w marcu 2020 r. planu Komisji Europejskiej dotyczącego wdrażania idei gospodarki cyrkularnej, gospodarki o obiegu zamkniętym. Sprawozdanie zostanie poddane pod głosowanie podczas lutowego posiedzenia plenarnego Europarlamentu.

Nowy Plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy (CEAP 2.0) przewiduje podjęcie 35 działań, skupiających się głównie na zrównoważonym wykorzystaniu zasobów, zwłaszcza w sektorach wymagających dużej ilości zasobów i silnym wpływie, t. j. tekstylia i budowa. CEAP 2.0. rozszerza wymogi redukcji wykorzystania zasobów na praktycznie całą unijną gospodarkę, wprowadzając przy tym konkretne postulaty mające zapewnić jej zasobooszczędność i neutralność dla klimatu do 2050 r.

OBSZARY PRIORYTETOWE w Nowym Planie działania UE dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy, CEAP 2.0.

  • Kluczowe Łańcuchy Wartości Produktów- elektronika i ICT, baterie, opakowania, tworzywa sztuczne, wyroby włókiennicze, budownictwo i budynki, żywność, woda i składniki odżywcze. Planuje wprowadzić się dalsze środki celem zmniejszania ilości odpadów, zapewnienia, że UE posiadania wysoko funkcjonującego wewnętrznego rynku wysokiej jakości surowców wtórnych oraz zwiększenia zdolności UE do przyjmowania odpowiedzialności za swoje odpady.

 

Kluczowe działania, które będą wdrażane w ciagu najbliższych lat, z pkt widzenia organizacji odzysku opakowań:

1. w planie Ramy Polityki Zrównoważonych Produktów:

  • Przedłożenie wniosku ustawodawczego mającego na celu wzmocnienie pozycji konsumentów w procesie zielonej transformacji– 2020r.;
  • Przedłożenie wniosku ustawodawczego dotyczącego uzasadnienia twierdzeń dotyczących ekologiczności– 2020r.

2. w planie Kluczowe Łańcuchy Wartości Produktów:

  • Przegląd w celu zaostrzeń zasadniczych wymagań dotyczących opakowań, ograniczenia (nadmiernego) stosowania opakowań i redukcji odpadów opakowaniowych– 2021r.;
  • Zaproponowanie i wprowadzenie obowiązkowych wymogów dotyczących zawartości tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu oraz środków ograniczania ilości odpadów tworzyw sztucznych w przypadku kluczowych produktów, takich jak opakowania, materiały budowlane i pojazdy– 2021/2022r.;
  • Ograniczenia dotyczące celowo dodawanych mikrodrobin plastiku oraz środki
    w zakresie niezamierzonego uwalniania mikrodrobin plastiku
    – 2021 r.;
  • Ramy polityki dotyczące biopochodnych tworzyw sztucznych i biodegradowalnych lub kompostowalnych tworzyw sztucznych– 2021 r.;
  • Przedstawienie inicjatywy na rzecz zastępowania jednorazowych opakowań, naczyń stołowych i sztućców produktami wielokrotnego użytku w usługach gastronomicznych– 2021r.

3. w planie Mniej Odpadów, Większa Wartość:

  • Cele w zakresie redukcji ilości odpadów dla określonych strumieni i inne środki dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów– 2022r.;
  • Ogólnounijny ujednolicony model selektywnej zbiórki odpadów i etykietowania mający ułatwić selektywną zbiórkę– 2022r.;
  • Zharmonizowany system informacji w zakresie obecności substancji potencjalnie niebezpiecznych- 2021r.;

4. w planie Pozycja Lidera w Działaniach na Poziomie Światowym:

  • Pozycja lidera w dążeniu do osiągnięcia globalnego porozumienia w sprawie tworzyw sztucznych– od 2020r.;
  • Propozycja światowego sojuszu na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym oraz zapoczątkowanie dyskusji na temat międzynarodowego porozumienia
    w sprawie gospodarowania zasobami naturalnymi
    – od 2021r.

 

Opakowania w świetle CEAP 2.0

CEAP 2.0., zawiera również działania dotyczące opakowań. Aby zagwarantować, że do roku 2030, wszystkie opakowania na rynku UE będą nadawać się do ponownego użycia, lub recyklingu w opłacalny sposób, Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2018/852 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniono Dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, zaostrzając zapisy dotyczące obowiązkowych zasadniczych wymagań dotyczących opakowań.

  • Sytuacja Polski

Termin transpozycji przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2018/852
z dnia 30 maja 2018 r. minął dla Polski w dniu 5 lipca 2020 r.. Polska nie dokonała transpozycji przepisów w zadanym terminie. Wobec tego zostało zgłoszone naruszenie, na które Polska przedstawiła wyjaśnienia. Dnia 13 października 2020 r., Polska przedstawiła projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów UC43). Obecnie trwają prace nad sporządzeniem Raportu z etapu uzgodnień i konsultacji społecznych. Planowany termin wejścia w życie znowelizowanej ustawy, jak podaje Ministerstwo Klimatu i Środowiska, to lipiec 2021 r.

Dalsze działania UE zaostrzające skupią się głównie na:

  1. ograniczeniu stosowania opakowań i odpadów opakowaniowych;
  2. propagowaniu i zachęcaniu do projektowania z myślą o ponownym wykorzystaniu i możliwości recyklingu opakowań;
  3. analizie zmniejszenia złożoności materiałów opakowaniowych- liczby stosowanych materiałów i polimerów;
  4. możliwości wprowadzenia obowiązującego w UE oznakowania, które ułatwi prawidłową selekcję odpadów opakowaniowych już u samego źródła, w związku z inicjatywą na rzecz harmonizacji systemów selektywnej zbiórki odpadów oraz zasad bezpiecznego recyklingu materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością z tworzyw sztucznych innych niż PET.

 

Planuje się również ścisły monitoring i wspieranie wdrażania wymogów dyrektywy w sprawie wody pitnej w celu zapewnienia dostępności pitnej wody wodociągowej w miejscach publicznych- miałoby to zredukować wodę butelkowaną, jak i zapobiegać powstawaniu odpadów opakowaniowych.

Szczegółowe informacje znajdziecie Państwo w odpowiednich linkach źródłowych:

1. Informacja i ogłoszenie na stronie Parlamentu Europejskiego:

MEPs call for binding 2030 targets for materials use and consumption footprint | News | European Parliament (europa.eu)

2. Tekst nowego dokumentu:

  • Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy, PL

A new Circular Economy Action Plan (europa.eu)

  • Tekst załącznika do dokumentu z pkt. 2.

resource.html (europa.eu)

3. Tekst starego dokumentu:

  • Zamknięcie obiegu – plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, PL

resource.html (europa.eu)

  • Tekst załącznika do dokumentu z pkt. 2

resource.html (europa.eu)

4. Obserwatorium Legislacyjne, UE:

Procedure File: 2020/2077(INI) | Legislative Observatory | European Parliament (europa.eu)

5. Monitoring procesu legislacyjnego, PL:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12339505